ဗုဒၶဘာသာ၏ ရွင္သန္ႏိုးၾကား ျမတ္တရား (အပိုင္း-၂)
ျမတ္ဗုဒၶ
ဗုဒၶဘာသာေခၚ ျမင့္ျမတ္သည့္ဘာသာကို တည္ေထာင္ သူ ျမတ္ဗုဒၶသည္ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ ဘီစီ(BC-6)ရာစုတြင္ အိႏၵိယႏိုင္ ငံေျမာက္ပိုင္းတြင္ ပြင့္ထြန္းခဲ့သည္။ သိဒၶတၳ သည္ သူ၏ လူနာမည္ျဖစ္သည္။ ေဂါတမသည္ အႏြယ္ေတာ္၏ နာမည္ျဖစ္သည္။ ဖခင္သုေဒၶါဓနမင္း သည္ နီေပါနယ္စပ္တြင္႐ွိေသာ သာကီ၀င္မ်ိဳးတို႔ ၏တိုင္းျပည္ ကပိလ၀တၳဳၿမိဳ႕တြင္ မင္းလုပ္အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့သည္။ ေကာလိယမင္းသမီး မဟာမာယာသည္ သုေဒၶါဓနမင္း၏ မိဖုရားေခါင္ႀကီးျဖစ္သည္။ သူမ၏ တစ္ဦး တည္းေသာသား သိဒၶတၳမင္းသားကို လုမၺိနီဥယ်ာဥ္ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ယခုအခါ ေဒသအေခၚေ၀ၚအားျဖင့္ ႐ုမ္မင္ဒိုင္း (Rummindei)ဟု ထင္႐ွားေသာ လုမၺိနီသည္ ဗာရာဏသီ (Benares)ၿမိဳ႕၏ေျမာက္ဖက္ မိုင္တစ္ရာ အကြာတြင္ တည္႐ွိၿပီး၊ ႏွင္းမ်ားျဖင့္ဖံုးလႊမ္းေနေသာ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္ထြတ္ ၏ ျမင္ကြင္းအတြင္းတြင္႐ွိသည္။ ဘုရားအေလာင္း မင္းသားကို ေမြးဖြားရာ အဆို ပါ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ေနရာ၌ အိႏၵိယ၏ ဧကရာဇ္ဘုရင္အေသာကသည္ ဘုရားေလာင္းေမြးဖြား ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၃၁၆-ႏွစ္အၾကာတြင္ ႀကီးမားလွေသာ ေက်ာက္တိုင္ႀကီးကို စိုက္ထူခဲ့သည္။ ယင္းကို ယေန႔တိုင္ ျမင္ေတြ႕ႏိုင္ေသးသည္။
ေက်ာက္တုိင္ေပၚ၌ ကမၺည္းထိုးထားေသာ ေက်ာက္စာငါးေၾကာင္းတြင္ အေသာကအကၡရာေခၚ ျဗဟၼီ(Brāhmi)အကၡရာ ၉၃-လံုးပါ၀င္သည္။ ယင္းတို႔ အထဲမွ ေအာက္ပါစာေၾကာင္းကို ေတြ႕ရသည္။ “ဟိဒ ဗုေဒၶ ဇာေတ သက်မုနိ (Hida Budhe jāte sākyamuni)၊ ဤေနရာတြင္ သက်ႏြယ္ဖြားတို႔၏ သူေတာ္စဥ္ ျမတ္ဗုဒၶကို ေမြးဖြားခဲ့သည္။”
ထိုေခတ္ကာလ၏ အစဥ္လာအရ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ သက္ေတာ္ ၁၆-ႏွစ္အ႐ြယ္တြင္ မိမိႏွင့္သက္တူ႐ြယ္တူျဖစ္ေသာ ေခ်ာေမာလွပသည့္ ယေသာဓရာမင္းသမီးကို လက္ထပ္ထိမ္းျမား ခဲ့သည္။ မင္းသားသည္ လိုတိုင္းရ တတိုင္းျဖစ္ကာ ဒုကၡဆို ခ်ိဳနဲ႔လားျဖင့္ ေနထိုင္ခဲ့ရသည္။ သို႔ရာတြင္ အသက္အ႐ြယ္ ရင့္က်င့္လာသည္ႏွင့္အမွ် ေလာက၏ဒုကၡသေဘာကို တစ္စြန္းတစ္စ သိလာခဲ့သည္။ နန္းေတာ္တံတုိင္း၏ ျပင္ပကမၻာႏွင့္ ေတြ႕ထိပါမ်ားေလေလ ေလာကတြင္ စစ္မွန္ေသာ ခ်မ္းသာသုခ မ႐ွိ ဆိုတာကို အခိုင္အမာ သိေလေလ ျဖစ္လာသည္။
ထိုေနာက္ မင္းသားသည္ သက္ေတာ္ ၂၉-ႏွစ္အရြယ္၊ လုလင္ဘ၀၏ အေတာက္ပဆံုးအခ်ိန္၊ တစ္ဦးတည္းေသာ သားေတာ္ရာဟုလာကို ယေသာ္ဓရာမင္းသမီးက ေမြးဖြားေပးခဲ့ေသာ ေန႔မွာပင္ နန္းေတာ္မွ ထြက္ခြာခဲ့သည္။ ၾသဇာအာဏာ၊ ေက်ာ္ၾကားမႈတို႔ျဖင့္ ျပည့္လ်ံေနေသာ ထီးနန္းစည္းစိမ္ကို စြန္႔လႊတ္ကာ ရေသ့ရဟန္းအသြင္ကိုယူလွ်က္ ဘ၀၏ဒုကၡမ်ားကို ေျဖ႐ွင္းရန္၊ အေႏွာင္အဖဲြ႕အားလံုးမွ လြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ကို႐ွာေဖြရန္ တစ္ကိုယ္တည္း ေတာထြက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤ ကား ျမင့္ျမတ္ေသာ ေတာထြက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ဘုရားေလာင္းသည္ ဘ၀၏ဆင္းရဲဒုကၡတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ရာကို ႐ွာႀကံသည့္ ျမင့့္ျမတ္ေသာအလုပ္ျဖင့္ မိမိဘ၀ ကို ျမဳပ္ႏွံကာ ေက်ာ္ၾကားေသာ သမထကမၼဌာန္း ဆရာႀကီးမ်ား ထံမွ သံသရာ လြတ္ေျမာက္ရာလမ္းကို ညႊန္ၾကားျပ သ ေပးႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္လ်က္ ဂဂၤါျမစ္၀ွန္းတစ္ေလွ်ာက္ လွည့္လည္ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ အဆိုပါဆရာႀကီးတို႔၏ အသိနယ္ ပယ္ အပိုင္းအျခားႏွင့္ အသမတန္ခိုးတို႔သည္ ဘုရားေလာင္း ၏ ေမွ်ာ္လင့္တႀကီး႐ွာေဖြေနမႈကို မေပးစြမ္းႏိုင္ခဲ့ေပ။ ဘုရားေလာင္းသည္ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ရေၾကာင္းမဟုတ္ေသာ က်င့္စဥ္မွတ္သမွ်ကို စိတ္တိုင္းမက်ခဲ့။ ထိုေၾကာင့္ ဘုရားေလာင္း သည္ မသိအပ္ေသးေသာ သစၥာတရားကို႐ွာေဖြဖို႔ရန္ ယင္းဆရာႀကီးမ်ားထံမွ ထြက္ခြါခဲ့ ရာ ျပတ္သားခိုင္မာလွသည့္ သူ၏ႀကိဳးစာအာထုတ္မႈကို ၾကည္ညိဳေသာ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က အိႏၵိယတြင္ ဘာသာေရးဂိုဏ္းဆရာ အမ်ားစုတို႔သည္ ျပင္းထန္ေသာ အစြန္းေရာက္ က်င့္စဥ္ျဖင့္သာလ်င္ ကိေလသာမွလြတ္ကင္းၿပီး ဒုကၡအားလံုးမွ လြတ္ေျမာက္ ရာ ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္ကို ေရာက္႐ွိႏိုင္သည္ဟု ယံုၾကည္ေနၾကဆဲျဖစ္ၿပီး၊ ဘုရားေလာင္းသည္လည္း ထုိက်င့္စဥ္ကို က်င့္ႀကံအားထုတ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ဘုရားေလာင္းသည္ အေႏွာင္ဖဲြ႕တို႔မွ လြတ္ေျမာက္ဖို႔ရန္ႏွင့္ အျမတ္ဆံုးခ်မ္းသာသုခကို ရဖို႔ရန္ကိုေမွ်ာ္လင့္လွ်က္ ခႏၶာကိုယ္ကိုညွဥ္းဆဲ သည့္ ျပင္းထန္ေသာအက်င့္တို႔ကို က်င့္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအက်င့္တို႔ကို အ႐ိုးေပၚအေရတင္သည္အထိ က်င့္ႀကံေတာ္မူခဲ့သည္။ အနည္းငယ္မွ်ေသာ အစာအဟာရကိုမွီ၀ဲလ်က္ သစ္႐ြက္မ်ားအေပၚႏွင့္ သစ္ျမစ္ရင္းတို႔တြင္ ေနထုိင္ခဲ့သည္။ အမိႈက္ပံုမွ အ၀တ္စုတ္မ်ားကို ခ်ဳပ္စပ္၀တ္႐ံုခဲ့ၿပီး၊ သူေသအေလာင္း မ်ားအၾကားႏွင့္ ဆူးခင္းအိပ္ရာမ်ားေပၚတြင္ အိပ္စက္ခဲ့သည္။ အစာေရစာ ေခါင္းပါးစြာ မွီ၀ဲျခင္းေၾကာင့္ ဘုရားေလာင္း၏ ခႏၶာကိုယ္မွာ ခ်ံဳးခ်ံဳးက်ခဲ့သည္။
“ငါသည္ ရေသ့၊တပသီတို႔၏ ၿခိဳးၿခံေသာ အက်င့္မ်ားကို က်င့္ခဲ့ဖူးၿပီ၊ ထိုသူတို႔ထက္ လြန္ကဲျပင္းထန္ေအာင္လည္း က်င့္ေတာ္မူခဲ့ၿပီ။ ထိုကဲ့သို႔ အခ်ည္းအႏွီးက်င့္စဥ္တို႔ျဖင့္ ငါ၏ ကိုယ္အဂၤါ အစိတ္အပိုင္းတို႔သည္ က်ဴ၀ါးပင္တို႔ကဲ့သို႔ ညိဳးေလ်ာ္ေျခာက္ေသြ႕ခဲ့ရဖူးေလၿပီ….” (မဇၥ်ိမနိကာယ္၊ သုတ္နံပါတ္-၃၆)။[*] ျမတ္ဗုဒၶသည္ အထက္ပါ စကားေတာ္မ်ားအတိုင္း သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ကို ရ႐ွိေတာ္မူၿပီး ေနာက္ပို္င္းႏွစ္မ်ား၌ မိမိကိုယ္တိုင္ အစကနဦးတြင္ အဆန္းတၾကယ္ျဖစ္ေသာ မွားယြင္းသည့္အက်င့္မ်ား က်င့္ခဲ့ဖူးသည္ကို ေဖာ္ျပလွ်က္ တပည့္သာ၀ကတို႔အား ေလးေလးနက္နက္ သတိေပးေတာ္မူခဲ့သည္။
ဘုရားေလာင္းသည္ ၆-ႏွစ္တိုင္တိုင္ ျပင္းထန္ေသာ အက်င့္မ်ားကို က်င့္ေတာ္မူ လ်က္ ေသမင္းခံတြင္း၀ကို ေရာက္ခဲ့ေသာ္လည္း မိမိအလုိ႐ွိေသာ ပန္းတိုင္းကို မူ ေ၀းလွ်က္႐ွိသည္ကိုသာ ေတြ႕ရေလသည္။ ခႏၶာကိုယ္ကို ညွဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ေသာ အစြန္းေရာက္ က်င့္စဥ္ျဖင့္ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ကို ရရွိရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းကို ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္းႏွင့္ ကိုယ္ေတြ႕ သိလာရသည္။ သို႔ျဖင့္ သတိတရား လက္ကိုင္ထားကာ က်င့္စဥ္သစ္မ်ားျဖင့္ ရည္မွန္းရာပန္းတိုင္ကို ဆက္လက္႐ွာေဖြခဲ့သည္။ ခႏၶာကိုယ္ကို အျပင္းအထန္ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းေသာ္လည္း သဗၺညဳတဥာဏ္ ရရန္လမ္းကို မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သိလာခဲ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ခႏၶကိုယ္ကို ညွဥ္းဆဲသည့္ အက်င့္၊ အစြန္းေရာက္အစာငတ္ခံ အတၱကိလမထအက်င့္တို႔ကို စြန္႔လႊတ္ေတာ္မူကာ သင့္တင့္မွ်တ႐ံု အစာအာဟာရကို ျပန္မွီ၀ဲေတာ္မူခဲ့သည္။ ပိန္ခ်ံဳးခ်ည့္နဲ႔ေနေသာ ဘုရားေလာင္း၏ ကိုယ္ေရသည္ နဂိုအတုိင္း ျပန္လည္ျပည့္ၿဖိဳးလာၿပီး၊ အားအင္မ်ား ျပန္လည္ျပည့္၀လာခဲ့သည္။ အလုပ္အေကၽြး ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးတို႔သည္ ထိုအျခင္းအရာကို ျမင္ၾကေသာေၾကာင့္ ၀ိရိယကိုစြန္႔ၿပီး လာဘ္ေပါမ်ားရန္ဖက္ကို စိတ္လည္သြားသည္ဟု ယူဆလွ်က္ ဘုရားေလာင္းကို စြန္႔ခြာခဲ့ၾကသည္။
သို႔ရာတြင္ မိမိ၏ စႀကၤယ္ေသာသီလ၊ ထက္သန္ေသာ ၀ိရိယတို႔အေပၚတြင္ ၿမဲၿမံသည့္သတိ ခိုင္မာသက္၀င္သည့္ ယံုၾကည္ခ်က္တို႔ျဖင့္ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ လမ္းညႊန္ခ်က္မွ်မ ပါ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါ တစ္စံုတစ္ရာမွ်မ႐ွိပဲ ဘုရားေလာင္းသည္ (သဗၺညဳတဥာဏ္ကို မရမီ ေ႐ွးမဆြက ထင္႐ွားခဲ့ေသာနာမည္) တစ္ကိုတည္းျဖင့္သာလွ်င္ သံသရာမွထြက္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ကိုမ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ သႏၷိ႒ာန္ျပဳခဲ့သည္။ (ယခုအခါ ဗုဒၶဂါယာဟုထင္႐ွားေသာ) ဂယာ အရပ္႐ွိ ေနရဥၨရာ ျမစ္ကမ္းေပၚတြင္ ေပါက္ေရာက္ေနသည့္ ေနာင္တြင္ ေဗာဓိပင္ သို႔မဟုတ္ သစၥာတရား ကို ထိုးထြင္းသိျမင္အပ္ရာ သစ္ပင္ဟု ထင္႐ွားလာမည့္အပင္ေအာက္ သင့္ေတာ္ေသာေနရာတြင္ တပလႅင္ေခြထိုင္လွ်က္ အာ႐ံုတို႔ကို ဆင္ျခင္သတိကပ္ကာ ေနေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ဘုရားေလာင္းသည္ အျမင့္ဆံုး လုံ႔လ၀ိရိယျဖင့္ မတုန္မလႈပ္ခိုင္မာေသာ သႏၷိ႒ာန္ကိုျပဳခဲ့သည္။ “ငါ့၏ကိုယ္တြင္ အ႐ိုး၊အေရမွ်ပင္ ၾကြင္းက်န္ရစ္ပါေစ၊ အေသြးအသားတို႔ ခန္းေျခာက္ ၍ ေရာ္႐ြက္ပမာျဖစ္သြားပါေစ၊ ဘုရားမျဖစ္သမွ် ဤထုိင္ေနရာမွ မထေတာ့”။ ဘုရားေလာင္းသည္ ထိုကဲ့သို႔ မဆုတ္မနစ္ေသာ လုံ႔လ၀ိရိယ၊ ၿပီးျပည့္စံုေသာ သတိသမၸဇဥ္တို႔ျဖင့္၊ သဗၺညဳတဥာဏ္ကိုရရန္ အဓိ႒ာန္ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။
ဘုရားေလာင္းသည္ ၀င္ေလထြက္ေလ ကမၼ႒ာန္း (အာနာပါနႆတိ)ကို ႐ႈမွတ္ပြားမ်ားလ်က္ စ်ာန္(ပါဠိလို-စ်ာန၊ သကၠတလို-ဒ်ာန)ေလးပါးတို႔ကို အစဥ္အတိုင္း သံုးသပ္ဆင္ျခင္ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဘုရားေလာင္းသည္ အာနာပါနႆတိ ကမၼ႒ာန္းကိုပြားမ်ားေနစဥ္ သစၥာေလးပါးကို သိျမင္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။
ဤအရာသည္ ဆင္းရဲေသာ ဒုကၡတရားျဖစ္သည္။
ဤအရာသည္ ဒုကၡကိုျဖစ္ေစေၾကာင္း တရားျဖစ္သည္။
ဤအရာသည္ ဒုကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္းေၾကာင္း တရားျဖစ္သည္။
ဤအရာသည္ ဒုကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာကို ေရာက္ေစေသာ မဂၢင္တရားမ်ားျဖစ္သည္။
ဘုရားေလာင္းသည္ ဤအရာမ်ားကား ယိုစီးျခင္းသေဘာ႐ွိသည့္ ညစ္ႏြမ္းေသာ (အာသ၀) တရားမ်ားျဖစ္သည္၊ ဤအရာသည္ အာသ၀တရားတို႔ ျဖစ္ေပၚေစေသာ တရာမ်ားျဖစ္သည္၊ ဤအရာ သည္ အာသ၀တရားတို႔ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေၾကာင္း တရားမ်ားျဖစ္သည္၊ ဤအရာသည္ အာသ၀တို႔ ၿငိမ္းရာကို ေရာက္ေစေသာ တရားမ်ားျဖစ္သည္-ဟု အ႐ွိကိုအ႐ွိအတိုင္း သိျမင္နားလည္ခဲ့သည္။
ဘုရားေလာင္းသည္ ဘုရားျဖစ္လ်င္ျဖစ္ခ်င္း ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ေတာ္မူခဲ့သည္။ “ငါ၌ ပညာမ်က္စိသည္ ထင္႐ွားျဖစ္ေပၚၿပီ၊ ဥာဏ္မ်က္စိသည္ ထင္႐ွားျဖစ္ေပၚၿပီ၊ ငါ၏လြတ္ေျမာက္မႈသည္ မတုန္မလႈပ္ ခိုင္မာၿပီ၊ ဤဘ၀သည္ ငါ၏ေနာက္ဆံုးဘ၀ျဖစ္သည္၊ ငါ၌ ဘ၀သစ္တစ္ဖန္ျဖစ္စရာ ပဋိသေႏၶေနစရာ မ႐ွိေတာ့ၿပီ”။ (မဇၥ်ိမနိကာယ္၊ ၂၆)
ဤသုိ႔ျဖင့္ ေဂါတမဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ သက္ေတာ္ ၃၅-ႏွစ္အ႐ြယ္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္ၿမဲျဖစ္ေသာ သစၥာေလးပါး ျမတ္တရားကို အျပည့္အ၀သိျမင္နားလည္ၿပီး သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္ကို ရ႐ွိေတာ္မူကာ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္႐ွိေတာ္မူခဲ့သည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္ၿပီး ႏွစ္လအၾကာတြင္ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ထိုးထြင္းသိျမင္ေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္မ်ားကို အလုပ္အေကၽြးျဖစ္ခဲ့ဖူးသူ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတို႔အား ေဟာၾကားေတာ္မူရန္ ဥာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတို႔သည္ ဗာရာဏသီျပည္၊ ဣသိပတန (Sarnarth) မိဂဒါ၀ုန္ေတာ တြင္ ေနထိုင္သည္ကို သိျမင္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ ျပင္းထန္ေသာ အစြန္းေရာက္က်င့္စဥ္မ်ားအေပၚတြင္ စဲြစဲြလန္းလန္းျဖစ္ေနေသးေသာ ၄င္းတို႔အထံသို႔ၾကြရန္ ဂယာမွထြက္ေတာ္မူၿပီး ေ၀းကြာလွေသာ အိႏိၵယ၏ ဘာသာေရးၿမိဳ႕ေတာ္ ဗာရာဏသီသို႔အေရာက္ မိုင္တစ္ရာ့ငါးဆယ္ ခရီးကို ေျခလ်င္ၾကြေတာ္မူခဲ့သည္။ မိဂဒါ၀ုန္ေတာတြင္ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေတာ္မူခဲ့သည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ ညေနေစာင္းအခ်ိန္၊ အေ႐ွ႕ေလာကဓာတ္မွ လျပည့္၀န္းႀကီး ထြက္ျပဴလာစဥ္တြင္ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတို႔အား တရားေဟာေတာ္မူခဲ့သည္။
“ရဟန္းတို႔…….၊ အိမ္ရာတည္ေထာင္ လူတို႔ေဘာင္မွခြါေသာ ရဟန္းသည္ ဤအစြန္းႏွစ္ပါးတုိ႔ကို မမွီ၀ဲအပ္ကုန္။ အဘယ္ႏွစ္ပါးတို႔နည္းဟူမူ-ကာမဂုဏ္ခံစားျခင္းႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္ကို ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းျခင္း အက်င့္တို႔ျဖစ္သည္။ ဤႏွစ္ပါးလံုးသည္ အက်ိဳးမ႐ွိ၊ လြတ္ေျမာက္မႈကို မျဖစ္ေစႏိုင္။ ရဟန္းတို႔…….၊ ဤအစြန္းႏွစ္ပါးကို စြန္႔ပယ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ငါဘုရားကိုယ္ေတာ္တိုင္ သိျမင္နားလည္ေတာ္မူခဲ့ေသာ မဇၥ်ိမဋိပဒါလမ္းစဥ္သည္ အသိဥာဏ္ကိုျဖစ္ေစ၏၊ လြတ္ေျမာက္မႈကို ဦးတည္ေစ၏၊ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္၏။ ရဟန္းတို႔……၊ မဇၥ်ိမဋိပဒါဟူသည္ကား မဂၢင္႐ွစ္ပါး ျမတ္တရားတို႔တည္း။ ယင္းတို႔မွာ-
မွန္ကန္ေသာအျမင္ (သမၼာဒိ႒ိ)
မွန္ကန္ေသာ ႀကံစည္မႈ (သမၼာသကၤပၸ)
မွန္ကန္ေသာစကား (သမၼာဝါစာ)
မွန္ကန္ေသာအလုပ္ (သမၼာကမၼႏၲ)
မွန္ကန္ေသာ အသက္ေမြးမႈ (သမၼာအာဇီဝ)
မွန္ကန္ေသာ အားထုတ္မႈ (သမၼာဝါယာမ)
မွန္ကန္ေသာ ေအာက္ေမ့မႈ (သမၼာသတိ)
မွန္ကန္ေသာ တည္ၾကည္မႈ (သမၼာသမာဓိ) တို႔ျဖစ္သည္။”
ဤသို႔ျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶသည္ တရားဦးေဟာေတာ္မူကာ အတုမ႐ွိျမတ္လွေသာ ဓမၼစက္ကို လည္ေစေတာ္မူခဲ့သည္ (အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ)။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ တပည့္သာ၀ကရဟန္း ေျခာက္ဆယ္ျပည့္လာေသာအခါ ၾသ၀ါဒစကားကို မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္-
ေလာကသားတို႔အတြက္ က႐ုဏာတရားကိုျဖစ္ေစလ်က္ မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါတို႔၏ ခ်မ္းသာျခင္း၊ အစီးအပြားအလို႔ငွါ ခရီးထြက္ၾကေလာ့၊ လွည့္လည္ၾကေလာ့။ တစ္ေၾကာင္းတည္း ခရီးကို ႏွစ္ပါးမၾကြၾကကုန္လင့္။ အစ၊အလယ္၊အဆံုး သံုးပါးလံုးတြင္ ေကာင္းျမတ္သာလြန္ျခင္း႐ွိေသာ တရားဓမၼကို ေဟာၾကားၾကကုန္ေလာ့။ သဒၵါ၊အနက္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ အလံုးစံုျပည့္၀စင္ၾကယ္ေသာ တရား ဓမၼကို ေဟာၾကားၾကကုန္ေလာ့။ (၀ိနယ-၁၊ စာ-၁၀၊ သံယုတၱနိကာယ္-၅၊ ႏွာ-၄၂၀)
ဤသို႔ျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶသည္ ျမင့္ျမတ္ေသာ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းကို စတင္ခဲ့ၿပီး ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္သည့္ တိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ျမတ္ဗုဒၶသည္ တပည့္သာ၀တို႔ႏွင့္အတူ သတၱ၀ါအားလံုးအား အႏိႈင္းမဲ့ေသာ က႐ုဏာ၊ပညာ အေရာင္၀ါတုိ႔ေအာက္တြင္ လႊမ္းၿခံဳေတာ္မူလွ်က္ အိႏၵိယအလႊာစံုၾကား လွမ္းၾကြေတာ္မူခဲ့သည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ တရားဓမၼကို ေဟာၾကားေတာ္မူေသာအခါ ဇာတ္စနစ္၊ လူမ်ိဳး၊ အဆင့္အတန္း မခဲြျခားခဲ့ေပ။ ဆင္းရဲသား ဖုန္းေတာင္းယာစကာ၊ နိမ့္ပါးေအာက္က်သူ၊ သားေသလင္ဆံုး ကုန္႐ႈံးေၾကြးတင္သူ၊ ပညာတတ္သူ၊မတတ္သူ၊ မင္းမ်ိဳး၊ပုဏၰားမ်ိဳး၊ ဇာတ္နိမ့္၊ ဘုရင့္သားႏွင့္သူဆင္းရဲ၊ သူေတာ္စင္ႏွင့္သူယုတ္ စသျဖင့္ တရားေတာ္ကိုနာယူသူ လူ႔အလႊာအသီးသီးမွ ေယာက်္ား၊ မိန္းမ တို႔အား ၿငိမ္းေအးေစေသာလမ္းကို ညႊန္ျပေပးေတာ္မူခဲ့ၿပီး သစၥာတရားကို ထုိးထြင္းသိေစေတာ္မူခဲ့သည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ အားလံုးေသာသူမ်ားသည္ ျမင့္ျမတ္ေသာဘ၀ႏွင့္ ထိုက္တန္သည္ဟု သိျမင္ေတာ္ မူသည့္အတိုင္း လူမ်ိဳးအသီးသီးမွ လူတန္းစားအလႊာစံုတို႔ကို ရဟန္းေဘာင္အတြင္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ယင္းတို႔အထဲမွ အခ်ိဳ႕ေသာသူမ်ားသည္ သာသနာတြင္း၀ယ္ ကိုယ္စြမ္းကိုယ္စတုိ႔ျဖင့္ ထင္ေပၚခဲ့ၾကသည္။ ျမတ္ဗုဒၶသည္ အမ်ိဳးဇာတ္ႏွင့္ အလႊာအသီးသီး ကဲြျပားျခင္း တို႔ကို အျပန္အလွန္လက္ခံ သဟဇာတျဖစ္ေစရန္ သင့္ျမတ္ေစဖို႔ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ရာႏွင့္ ကဲြျပားျခားနားမႈမ်ားကို ပယ္ရွားခဲ့သူမ်ားအၾကားတြင္ ယခုအခ်ိန္အထိ တစ္ဦးတည္းေသာ မ်က္ေမွာက္ဆရာတစ္ဆူ ျဖစ္ေတာ္မူသည္။ ျမတ္ဗုဒၶသည္ အိႏၵိယတြင္ရွိေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အဆင့္အတန္းကို ျမွင့္တင္ေပးခဲ့သူလည္းျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚတြင္ စာနာေထာက္ထား၊ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ျခင္း တုိ႔ျဖင့္ ဆက္ဆံေတာ္မူခဲ့ၿပီး ၿငိမ္းေအးျခင္း၊ ျဖဴစင္ျခင္းႏွင့္ မြန္ျမတ္သန္႔စင္သည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားကိုလည္း ညႊန္ၾကားျပသေပးေတာ္မူခဲ့သည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည့္ မိမိေဟာသည့္ တရားေတာ္ႏွင့္အညီ က်င့္သံုးသူျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ သူ၏ျပဳမူ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအားလံုးကို ျဗဟၼ၀ိဟာရ တရားမ်ားျဖစ္ေသာ အႏိႈင္းမဲ့ခ်စ္ျခင္း (ေမတၱာ)၊ သနားျခင္း (က႐ုဏာ)၊ ၀မ္းေျမာက္ျခင္း (မုဒိတာ)ႏွင့္ အသင့္အားျဖင့္႐ႈျခင္း (ဥေပကၡာ)တို႔ျဖင့္ အၿမဲတေစ က်င့္သံုးေတာ္မူခဲ့သည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ ျငင္းခံုျခင္း၊ ရန္ၿငိဳးထားျခင္း၊ ပဋိပကၡျဖစ္ျခင္းတို႔ကုိ မည္သည့္အခါမွ် အားမေပးခဲ့ပါ။ အခါတစ္ပါးတြင္ ျမတ္ဗုဒၶသည့္ တပည့္သာ၀ကတို႔အား ဤသို႔မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ´ရဟန္းတို႔….၊ ငါသည္ ေလာကႏွင့္မျငင္းခုန္၊ ေလာကသည္သာ ငါႏွင့္ျငင္းခုန္၏။ ဓမၼကိုေျပာတတ္သူသည္ ေလာက၌ မည္သူႏွင့္မွ် မျငင္းခံုေပ။´ (သံယုတၱနိကာယ္-၃၊ ၁၃၈)
“ျမတ္ဗုဒၶသည္ စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္သည့္အခါဟူ၍ တစ္ႀကိမ္္တစ္ခါမွ် မရွိခဲ့၊ မည္သည့္ အခါမွ်ပင္ ေဒါသႏွင့္ယွဥ္ေသာစကားကို မိန္႔ျမြက္ေတာ္မမူဘူးခဲ့”ဟု ရာဓာကရိရွနန္ (Radhakrishnan) က ေျပာခဲ့ဖူးသည္။ (ဓမၼပဒ၊ ႏွာ-၁၂)
ျမတ္ဗုဒၶသည္ ေလးဆယ့္ငါး၀ါတိုင္တုိင္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာျပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ သက္ေတာ္ရွစ္ဆယ္အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ ကုသိနာ႐ံု(ဗာရဏသီ၏ အေရွ႕ေျမာက္ဖက္ မိုင္-၁၂၀- အကြာတြင္ရွိသည့္ ယခုဥတၱရာပရာေဒ့ရွ္ျပည္နယ္)တြင္ ေနာက္ဆံုးၾသ၀ါဒေတာ္ကို မိန္႔ၾကားေတာ္ မူၿပီးေနာက္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူခဲ့သည္။
“ျပဳျပင္စီရင္အပ္ေသာ တရားတို႔သည္ မၿမဲေသာသေဘာရွိကုန္၏၊ မေမ့မေလ်ာ့ေသာ သတိ တရားျဖင့္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကကုန္ေလာ့။” (ဒီဃနိကာယ္၊ ပရိနိဗၺာနသုတ္၊ ၁၆)
ျမင့္ျမတ္ေသာ သံဃာ့အဖဲြ႕အစည္းသည္ အပါးေျခာက္ဆယ္မွ်ေသာ အေရအတြက္ျဖင့္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းကို စတင္ခဲ့ေစကာမူ ေထာင္ေသာင္းမ်ားစြာျဖစ္ေအာင္ ခ်ဲ႕ထြင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ သံဃာေတာ္အေရအတြက္ တရိပ္ရိပ္တိုးပြား မ်ားျပား လာျခင္းေၾကာင့္ ေနထိုင္စရာေက်ာင္းမ်ားလည္း ေပါမ်ားလာခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းကာလမ်ားတြင္ အဆိုပါေက်ာင္းမ်ားသည္ နာလႏၵာကဲ့သို႔ေသာ အိႏၵိယတကၠသိုလ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္လာၿပီး၊ ၀ိကရမသီလာ ကဲ့သို႔ေသာ ယဥ္ေက်းမႈအေမြႏွစ္ဆိုင္ရာ ဗဟုိလ္ဌာနႀကီးမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္။ အာရွတိုက္ႀကီး တစ္ခုလံုးကို တျဖည္းျဖည္းလႊမ္းၿခံဳသြားၿပီး၊ ထိုမွတစ္ဆင့္ လူသားတစ္ရပ္လံုး ၏ ျမင့္ျမတ္သည့္ဘ၀ကိုပါ ျဖစ္လာေစခဲ့သည္။
ဗုဒၶဘာသာသည္ အတိုင္းတိုင္း အျပည္ျပည္သုိ႔ ျပန္႔ႏွံ႔ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ယေန႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဦးေရမွာ သန္းရွစ္ရာေက်ာ္ရွိသည္။ ယင္းမွာ ကမၻာ့လူဦးေရ၏ ငါးပံုတစ္ပံုမကရွိသည္။[†] ယေန႔ေခတ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာကို သီရိလကၤာ၊ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ ကေမၺာဒီယား၊ လာအို၊ ဗိယက္နမ္၊ နီေပါ၊ တိဘက္၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ မြန္ဂိုလီးယား၊ ကိုးရီးယား၊ ထုိင္၀မ္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိ အခ်ိဳ႕ေသာျပည္နယ္မ်ား၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ စစ္တေကာင္းျပည္နယ္၊ မေလးရွားႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားရွိ ျပည္နယ္အခ်ိဳ႕တို႔တြင္ ေတြ႕ႏိုင္သည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံ မ်ားစြာတို႔သည္လည္း သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္တို႔၏ အကူအညီကိုရယူကာ ဗုဒၶဘာသာအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရေအာင္ က်ိဳးစားလ်က္ရွိသည္။
ေမတၱာျဖင့္-
အရွင္ဥတၱမာနႏၵ (ေပရာေဒနိယတကၠသိုလ္)
Sunday, September 11, 2011
မွတ္ခ်က္။ ။ ဆရာေတာ္ Thera Piyadassi-၏ “Buddhism A Living Message”စာအုပ္ပါ “The Buddha”ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ျပန္ဆိုပါသည္။ (တစ္စံုတစ္ရာ ခၽြတ္ေခ်ာ္၊လဲြမွားမႈရွိပါလ်င္ ဘာသာျပန္သူ၏ အားနည္းခ်က္သာ ျဖစ္ပါသည္။)
[*] PTS (Pali Text Society, London)-မူ က်မ္းညႊန္းျဖစ္သည္။ ဤေဆာင္းပါး(စာအုပ္)ရွိ က်မ္းညႊန္းမ်ားအားလံုးသည္ PTS-မူမ်ားသာျဖစ္သည္။ (ဘာသာျပန္သူ)
[†] ဤစာအုပ္ကို စတင္ပံုႏွိပ္သည့္ ခုႏွစ္မွာ ၁၉၈၀-ျဖစ္သည္။ ယေန႔ ကမၻာ့လူဦးေရသည္ အဆမတန္ တိုးပြားလာသကဲ့သို႔ ဗုဒၶဘာသာဦးေရမွာလည္း မ်ားျပားလာႏိုင္ပါသည္။ (ဘာသာျပန္သူ)
No response to “၂၀၁၁-ေန႔စဲြမ်ား”
Post a Comment