ရွစ္မ်က္ႏွာပရိယတၱိစာသင္တိုက္ (သရက္ၿမိဳ႕): ၂၀၁၁-ေန႔စဲြမ်ား

သီတင္းသီလ ေစာင့္ၾကေသာခါ

ရန္ကုန္ကဲ့သို႕ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီးမ်ားတြင္ တစ္လေလးသီတင္းလံုး႐ွိေသာ ဥပုသ္ရက္မ်ား၌ ေန႔လည္ေန႔ခင္းတြင္ တရားထိုင္ေလ့႐ွိၾကသည္။ ေက်ာင္းတိုင္းေတာ့မဟုတ္ပါ။ အမ်ားစုမွာ ရိပ္သာမ်ားသာ ျပဳလုပ္ေလ့႐ွိသည္။

တစ္မူထူးျခားခ်က္အေနျဖင့္ ေျပာရပါမူ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၀ါတြင္း ကာလတြင္ အလွဴအတန္းမ်ား၊ ဘုရားသြားေက်ာင္းတက္ကိစၥမ်ားကို ၀ါပကာလ ထက္ ပို၍လုပ္ေဆာင္ၾကသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ သီရိလကၤာသားတို႔ကမူ တစ္ပံုစံ တည္းသာျဖစ္သည္။ ျမန္မာတို႔သည္ ၀ါတြင္းကာလတြင္ သံဃဒါန ဆြမ္းေလာင္းအသင္းမ်ား ဖဲြ႕စည္းကာ အ႐ုဏ္ဆြမ္းေလာင္းလွဴၾကသည္။ သီးသန္႔ အလွဴ႐ွင္မ်ားကလည္း ေလာင္းလွဴၾကသည္။ အခ်ိဳ႕မ်ားတြင္မူ အ႐ုဏ္ဆြမ္း အတြက္ သီးသန္႔အလွဴ႐ွင္ ႐ွိသည္ျဖစ္ေစ မ႐ွိသည္ျဖစ္ေစ အ႐ုဏ္ ဆြမ္းေလာင္း အသင္းမ်ားက တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ေလာင္းလွဴၾကပါသည္။

ျမတ္စြာဘုရား႐ွင္သည္ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ သႏၱဳႆိတ နတ္သားကို အႀကီးမွဴးထားကာ တစ္ေသာင္း ေသာ စၾကာ၀ဠာတိုက္မွ ဆိုက္ေရာက္လာၾကသည့္ နတ္၊ျဗဟၺာမ်ားကို ၀ါတြင္းကာလတြင္ အလြန္တရာထူးကဲ မြန္ျမတ္လွသည့္ အဘိဓမၼာတရာေတာ္ႀကီးကို လူတို႔ အေရတြက္အားျဖင့္ ၀ါတြင္းသံုးလ ကာလပတ္လံုး ေဟာၾကားေတာ္မူကာ ေကၽြးေဟာင္းကို ဆပ္ေတာ္မူ ခဲ့သည္။ ဤသည္ကိုရည္၍ ျမန္မာႏိုင္႐ွိ ေတာေရာၿမိဳ႕တြင္ပါ ၀ါတြင္းကာလ အဘိဓမၼာတရားပဲြမ်ားကို ဥပုသ္ေန႔တိုင္းတြင္ ခ်ိမ့္ခ်ိမ့္သဲက်င္းပၾကသည္။ အခ်ိဳ႕အရပ္မ်ားတြင္မူ ၀ါတြင္းသံုးလ ရက္ေပါင္း ကိုးဆယ္လံုးလံုး ရက္မပ်က္ အဘိဓမၼာတရားပဲြမ်ားကို က်င့္ပၾကသည္။ ထိုထုိတရားပဲြမ်ားတြင္ ရဟန္းေတာ္ မ်ား တရားေဟာသကဲ့သို႔ လူပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕လည္း ေဟာေျပာၾကပါသည္။

၀ါတြင္းကာလသည္ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ အေရးပါေသာ ကာလျဖစ္သလို ျမန္မာႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားတို႔အတြက္ အေရးႀကီးလွေပသည္။ ဥပုသ္ရက္မ်ား အျပင္ အျခားရက္မ်ားတြင္လည္း အထူး တရားပဲြမ်ား၊ ညတရားပဲြမ်ားလည္း႐ွိသည္။

ဥပုသ္ေန႔ဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ မဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ ရဟန္းသာမေဏမ်ားႏွင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးအမ်ားစုမွာ ပုတီးစိပ္ေလ့႐ွိသည္။ သီရိလကၤာတြင္မူ ပုတီးစိပ္သည့္အေလ့ကို ရဟန္းေတာ္မ်ားသာမက လူပုဂၢဳိလ္မ်ား တြင္လည္း မေတြ႕ရပါ။ ၀ါတြင္း အဘိဓမၼာတရားပဲြဟူ၍လည္း တသီးတသန္႔မ႐ွိပါ။

သီရိလကၤာတြင္ တစ္လလွ်င္ ဥပုသ္ေန႔တစ္သာရက္႐ွိၿပီး၊ ျမန္မာတို႔တြင္မူ တစ္လလွ်င္ ေလးရက္႐ွိသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဥပုသ္ရက္သည္ သီရိလကၤာ႐ွိ ဗုဒၶဘာသာလူမ်ိဳးတို႔အတြက္ အေရးပါ သလို ဗုဒၶဘာသာျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔၏ ေန႔စဥ္ဘ၀မွာလည္း အေရးပါဆဲ ေန႔တစ္ေန႔ျဖစ္သည္။

*****

ဥပုသ္သီလေဆာက္တည္ၾကရာတြင္ ႏွလံုးသြင္းမွဳ သို႔တည္းမဟုတ္ မိမိအာ႐ံုျပဳမွဳအေပၚ မူတည္ကာ ဥပုသ္အမ်ိဳးမ်ိဳး႐ွိေၾကာင္း က်မ္းတတ္ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား မိန္႔ေတာ္မူၾကသည္။ ဥပုသ္ေန႔တြင္ သီလ ယူၿပီးေနာက္ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို ပြားမ်ားေနလွ်င္ ျဗဟၼဥပုသ္၊ တရားဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို အာ႐ံုျပဳ ပြားမ်ားေနလွ်င္ ဓမၼဥပုသ္၊ သံဃာေတာ္အ႐ွင္သူျမတ္မ်ား၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို ပြားမ်ားေနလွ်င္မူ သံဃ ဥပုသ္ဟု မွတ္သားရဖူးသည္။

ေဆာက္တည္ထားေသာ မိမိသီလ၏ စင္ၾကယ္ေနမွဳကို ျပန္လည္ဆင္ျခင္ကာ ေနထိုင္ျခင္းကိုမူ သီလဥပုသ္ဟုေခၚသည္။ နတ္ျပည္ေျခာက္ထပ္ေန နတ္သား-နတ္သမီးမ်ား၏သီလႏွင့္ မိမိေစာင့္ထိမ္း ေနသည့္ သီလမ်ားသည္ သူေတာ္ေကာင္းတရားျခင္းတူညီသည္ဟု ဆင္ျခင္ ပြားမ်ားေနလွ်င္ ေဒ၀တာ ဥပုသ္ေခၚသည္။

ႏြားေက်ာင္းသားသည္ မိမိႏြားေတြကို ဒီေန႔မည္သည့္စားက်က္တြင္စားၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ မည္သည့္ေနရာတြင္ စာေစမည္စသျဖင့္ ေတြးေတာေနသကဲ့သို၊ ဥပုသ္ေစာင့္ျခင္းေၾကာင့္ အလွဴ႐ွင္မ်ား လွဴဒါန္းသည့္ ဟင္းေကာင္း ထမင္းေကာင္းမ်ားကို စားေသာက္ရလိမ့္မည္ဟု ေတြးေတာႀကံစီကာ ေနျခင္းကိုမူ ေဂါပါလဥပုသ္ သို႔မဟုတ္ ႏြားေက်ာင္းသားဥပုသ္ဟုေခၚသည္။

ျမန္မာတို႔သည္ ဥပုသ္ေန႔မ်ားအပါ၀င္ အလွဴတန္းလုပ္သည့္အခါတိုင္းႏွင့္ အခါႀကီး ရက္ႀကီးမ်ားတြင္ ေ႐ွးဦးစြာ ထိျခင္းငါးပါး(ေျခ၊လက္၊နဖူး၊တစ္ေတာင္၊ဒူး)ႏွင့္ ႐ွိခိုးၾကၿပီး ၾသကာသ ကန္ေတာ့က်ိဳးျဖင့္ ကန္ေတာ့၍၊ သီရိလကၤာသားတို႔ကမူ နေမာတႆ-ဘုရား႐ွိခိုးျဖင့္သာ စတင္ ေလ့႐ွိသည္။ ျမန္မာတို႔က အဟံဘေႏၱ-စသည္ျဖင့္ သီလကို ရဟန္းေတာ္မ်ားအထံမွ ေတာင္းခံ၍ သရဏဂံုသံုးပါး ႐ွစ္ပါးသီလ၊ သို႔မဟုတ္ ကိုးပါးသီလကို ေဆာက္တည္ၾကသည္။ သီရိလကၤာရဟန္းတို႔ကမူ သီလေတာင္းမပါေတာ့ဘဲ နေမာတႆျဖင့္ ကန္ေတာ့ၿပီးလွ်င္ သရဏသံုးပါးကို တိုက္႐ိုက္ခ်ေပးသည္။ ၿပီးလွ်င္ ႐ွစ္ပါးသီလေပးသည္။

ဥပုသ္အမ်ိဳးစားသံုးမ်ိဳးႏွင့္ ဥပုသ္ေစာင့္ျခင္းေၾကာင့္ ရ႐ွိအပ္ေသာ အက်ိဳးတရားပမာဏကို အဂၤုတၱရ နိကာယ္၊ တိကနိပါတ္၊ ဒုတိယပဏၰာသ၊ မဟာ၀ဂ္၊ ဥေပါသထသုတ္တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပထား ပါသည္။

၁။ နိဂဏၭဥပုသ္= ငါသည္ ယေန႔တြင္ ယူဇနာတစ္ရာအတြင္း႐ွိသည့္ သတၱ၀ါတို႔ကိုသာ သတ္ျဖတ္ ၊ ညွင္းဆဲျခင္း၊ ခိုးျခင္းစသည္တို႔ကို ေ႐ွာင္ၾကဥ္ၿပီး ထိုမွေက်ာ္လွ်င္ မေ႐ွာင္ၾကဥ္ေတာ့ဟု ေဆာက္တည္သည့္ ဥပုသ္မ်ိဳးမွာ တိတၳိဥပုသ္မ်ိဳးျဖစ္၍၊ အက်ိဳးမမ်ားေပ။ (အက်ိဳးမ႐ွိဟု မဆိုလိုပါ)။

၂။ ေဂါပါလဥပုသ္= ႏြားေက်ာင္းသားသည္ ႏြားေတြကို စားက်က္တြင္းမွ အျပင္ကိုမထြက္႐ံုသာ ေစာင့္ေ႐ွာက္သကဲ့သို႔ အစားေကာင္းစားရန္၊ လူစည္တုန္း စကားေျပာရန္သာႀကံစည္ၿပီး၊ ရတနာသံုးပါး စေသာ ဂုဏ္ေက်းဇူးတို႔ကို အာ႐ံုမျပဳပဲ ေနထိုင္ေသာေၾကာင့္ အက်ိဳးမမ်ားလွေပ။

၃။ အရိယာဥပုသ္= ဥပုသ္သီလယူၿပီးေနာက္ တရားနာျခင္း၊ ရတနာသံုးပါးစေသာ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို ေအာက္ေမ့ေနျခင္း၊ ေမတၱာပြားမ်ားျခင္း၊ လွဴဒါန္းျခင္း၊ သမထျဖစ္ရန္အားထုတ္ျခင္း၊ တရားဘာ၀နာ ပြားမ်ားျခင္း၊ တရားစကားမ်ားကို ေဆြးေႏြးေဟာေျပာျခင္းတို႔ျဖင့္ ေနထိုင္ျခင္းသည္ ကုသိုလ္အာ႐ံုတို႔ျဖင့္ စိတ္မွာထုံ၍ေနထိုင္ျခင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးေက်းဇူးအမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။

ထိုေၾကာင့္ ဥပုသ္ေစာင့္သံုးသူတို႔သည္ နံပါတ္တစ္ႏွင့္ႏွစ္တို႔သည္ သိပ္အက်ိဳးမမ်ားလွ၍ ေနာက္ဆံုး နံပါတ္သံုးျဖင့္သာ က်င့္သံုးေနထိုင္သင့္ေပသည္။ သို႔မွသာ ထိုက္သင့္ေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို ရ႐ွိေပမည္။

*****

ဥပုသ္ေစာင့္ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေက်းလက္ေဒသတြင္ ေျပာေလ့႐ွိသည့္ ပံုျပင္တစ္ပုဒ္႐ွိပါသည္။ ၄င္းမွာ ေက်ာင္းကိုဥပုသ္ေစာင့္ေအာင္ေရာက္လာၿပီး အလုပ္ကိုလက္ဆမျပတ္ခဲ့သည့္လူမ်ား၊ ေနာက္ပိုင္း မေအးသူမ်ားကို အေၾကာင္းျပဳကာ ေပၚလာဟန္တူပါသည္။

႐ြာတစ္႐ြာတြင္ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္႐ွိသည္။ တစ္ေယာက္ကခ်မ္းသာၿပီး တစ္ေယာက္မွာမူ တစ္ေန႔လုပ္မွ တစ္ေန႔စားသမား၊ လက္လွဳပ္မွ ပါးစပ္လွဳပ္ရသူမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ဥပုသ္ေန႔တစ္ေန႔တြင္ ခ်မ္းသာေသာ သူငယ္ခ်င္းက မိဘမ်ားႏွင့္အတူ ေက်ာင္းကိုလုိက္၍ ဥပုသ္ေစာင့္သည္။ ဆင္းရဲသားကမူ ဒီေန႔ဆန္ဖိုးရေအာင္ ငါမွ်ားထြက္ရမည္ဟုေျပာကာ သူငယ္ခ်င္းႏွင့္ ဥပုသ္ေစာင့္မလိုက္ျဖစ္။

ဥပုသ္ေစာင့္လိုက္ေသာ သူငယ္ခ်င္းက ဥပုသ္ေစာင့္ေနယင္း ငါ့သူငယ္ခ်င္းေတာ့ ငါးေတြအမ်ားႀကီး ရေရာ့မယ္ဟု စိတ္တြင္မၾကာခဏ ငါးမွ်ားသည့္သူငယ္ခ်င္းထံကိုသာ ေရာက္ေနသည္။ ငါးမွ်ားေနသည့္ ဆင္းရဲသားသူငယ္ခ်င္းကမူ ငါကေတာ့ အခုလို ေန႔ေကာင္းရက္ျမတ္ႀကီးမွာ အကုသိုလ္ေတြလုပ္ေနရၿပီး၊ သူငယ္ခ်င္းကေတာ့မူ ေက်ာင္းသြားကာ ဥပုသ္ေစာင့္ေသာေၾကာင့္ ကုသိုလ္ေတြရေတာ့မည္ဟု စိတ္တြင္ ေတြးေနသည္။

ထိုသူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ ေသဆံုးၾကေသာအခါ ေက်ာင္းသြားဥပုသ္ေစာင့္သည့္ သူငယ္ခ်င္းမွာ ကုသုိလ္ကိုလုပ္ေနပါလွ်က္ အာ႐ံုမျပဳပဲ၊ မေကာင္းမွဳကိုသာ အား႐ံုျပဳေနေသာေၾကာင့္ ငရဲကိုက်ေလသည္။ ဆင္းရဲသည့္သူငယ္ခ်င္းမွာမူ အကုသိုလ္ကို ဘ၀ေပးအေျခေနရ လုပ္ေနရေသာ္လည္း စိတ္ကမူ ကုသိုလ္ကို ေရာက္ေနသည္။ ထိုေၾကာင့္ နတ္ျပည္ကိုေရာက္ရသည္-ဟူ၏။

မိလိႏၵပဥွာတြင္ မိလိႏၵမင္းႀကီးက အ႐ႇင္နာဂသိန္ကို ကုသိုလ္ႏွင့္ အကုသိုလ္တြင္ မည္သည့္အရာက စြမ္းအားပိုႀကီးေၾကာင္း ေမးေလွ်ာက္ဖူးသည္။ အကုသိုလ္သည္ လုပ္ၿပီးေနာက္ စိတ္ပူပန္ေနရ သည့္အတြက္ေၾကာင့္ စြမ္းအားနည္းသည္။ ကုသိုလ္မွာ လုပ္ၿပီးလွ်င္ ေနာင္တပူပန္စရာမရွိ စိတ္မွာေတြးတိုင္း အာ႐ံုျပဳတိုင္း ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ျဖစ္ေနရသည့္အတြက္ ပြားမ်ားလာသည္။ စြမ္းအား ပိုထက္လာသည္။ ထိုေၾကာင့္ အကုသိုလ္ထက္ ကုသုိလ္ကပို၍ စြမ္းအားႀကီးေၾကာင္း ေျဖေတာ္မူခဲ့သည္။ အဘိဓမၼာတြင္လည္း ထိုသို႔ပင္ဆိုေလသည္။

ဥပုသ္သီလသာမက မိမိတို႔စြမ္းႏိုင္သေလာက္ သီလကိုေစာင့္ထိမ္းျခင္းသည္လည္း က်မ္းဂန္္မ်ားအလိုရ အက်ိဳး႐ွိသည္သာ။ တစ္ပါးတတ္ႏိုင္လွ်င္ တစ္ပါးေစာင့္ၿပီး ႏွစ္ပါးတတ္ႏိုင္လွ်င္ ႏွစ္ပါး စသျဖင့္ တစ္ႏိုင္တစ္ပို္င္သီလမ်ားကို ေစာင့္ႏိုင္ၾကပါသည္။ ေစာင့္ႏိုင္သ၍ အက်ိဳး႐ွိမည္သာ။

ဓမၼအသိမ်ားကို မိမိတို႔ေန႔စဥ္ဘ၀ထဲသို႔ ယူေဆာင္သြားႏိုင္ပါေစဟု ဆႏၵျပဳလိုက္ပါသည္။

ေမတၱာျဖင့္-

အ႐ွင္ဥတၱမာနႏၵ (ေပရာေဒနိယတကၠသိုလ္)

Thursday, July 07, 2011