၂၀၁၁-ေန႔စဲြမ်ား

ဗုဒၶဘာသာ၏ ႐ွင္သန္ႏိုးၾကား ျမတ္တရား (အပိုင္း-၁)

စာဖတ္သူသို႔ ပန္ၾကားလႊာ

ယေန႔ လူသားေတြသည္ သိပၸံေခတ္တြင္ ႐ွင္သန္ေနထုိင္ၾကသည္။ သိပၸံေခတ္တြင္ ေနထိုင္ေသာ လူသားတစ္ေယာက္အဖို႔ ယံုၾကည္႐ံုသက္သက္မွ်ထက္၊ စူစမ္းေလ့လာ အေတြ႔အႀကံဳတို႔ျဖင့္သာ အမွန္တရား အားလံုးကို လက္ခံဖို႔ရန္ တိမ္းညြတ္လာသည္။ မၾကာေသးမွီက သိပၸံပညာ၏ ႐ွာေဖြေတြ႕႐ွိခ်က္မ်ားအရ လူသားတို႔သည္ သေဘာထားအျမင္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပို၍ပို၍ ဆင္ျခင္တုံတရား႐ွိလာကာ မ်က္ကန္းယံု ၾကည္မႈသည္ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ပင္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည္။

သိပၸံပညာသည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဘာသာတရားကို ထိထိမိမိ ၿခိမ္းေျခာက္လာသည္။ ဤ ၿခိမ္းေျခာက္မႈသည္ လူသား တစ္ေယာက္၏ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ခံယူခ်က္မ်ားကို ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္ လာသည္။ ၁၇-ရာစုေခတ္ စၾကာ၀ဠာႏွင့္ ပတ္သက္ သည့္ မွားယြင္းေသာအယူဆမ်ားကို ေျပာင္းလဲခဲ့ရာတြင္ အေရးပါ သူမ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကသည့္ ကိုပါနီးကပ္၊ ဂလီလီယုိႏွင့္ ဘ႐ူေနာတို႔ အခ်ိန္ ကတည္းကပင္ ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ေျပာင္းလဲ မွဳ႕သီ၀ရီႏွင့္ ေခတ္သစ္စိတ္ပညာတို႔ကလည္း လူသား၏ ဘာသာ တရား ဆိုင္ရာ ခံယူခ်က္ႏွင့္ ၄င္းအထြက္အျမတ္ထားေသာ က်မ္း စာမ်ားကို ဆန္႔က်င္လာခဲ့သည္။

ဗုဒၶဘာသာသည္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္မႈမ်ိဳးကို ႀကံဳႀကိဳက္ခဲ့ပါသလား။ ေခတ္သစ္ သိပၸံပညာသည္ ဗုဒၶ ဘာသာအေပၚ သူစိမ္းသြင္သြင္ ႐ွဳ႕ျမင္ခဲ့ပါသလား။ ဗုဒၶဘာသာကို မည္သို႔ပင္ ေ၀ဖန္သည္ျဖစ္ေစ အစဲြကင္း ေသာ စာဖတ္သူသည္ ကနဦးကာလ ဗုဒၶဘာသာအေပၚႏွင့္ ယင္း၏ အေျခခံမူ၀ါဒမ်ားသည္ သိပၸံပညာ၏ ႐ွာေဖြေတြ႕႐ွိခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီၿပီး၊ မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် ဆန္႔က်င္မႈ မ႐ွိသည္ကို သေဘာေပါက္ လာေပလိမ့္မည္။

ေခတ္ဦးဗုဒၶဘာသာသည္ ကိုယ္က်င့္တရား၊ ဘာသာတရားဆိုင္ရာတို႔ႏွွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေရးႀကီး ေသာ သိပၸံပညာဆိုင္ရာ သေဘာထားအျမင္ကို အေလးေပးသည္။ ၄င္း၏ တိက်ျပတ္သားသည့္ တရားေသ လက္ခံထားသည့္ ၀ါဒမ်ားကို စိစစ္ႏိုင္စြမ္း႐ွိသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ လူ႔သဘာ၀၊ စၾက၀ဠာဆိုင္ရာ သေဘာ တရားတုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၏ ေယဘုယ်သေဘာတရားသည္ တစ္သားတည္းက်ၿပီး သိပၸံ႐ွာေဖြ ေတြ႕႐ွိခ်က္မ်ားႏွင့္ ကဲြလဲြခ်က္မ႐ွိ ကိုက္ညီေလသည္………..။

“မွန္ပါသည္။ ဗုဒၶစာေပတြင္ ဇီ၀ေဗဒဆိုင္ရာ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေဖာ္ျပခ်က္မ်ား မ႐ွိေစကာမူ လူႏွင့္လူ႔ပတ္၀န္းက်င္ ကမၻာတို႔ကို နိယာမသေဘာတရားမ်ားအရ ေျပာင္းလဲျခင္းႏွင့္ အဆင့္ဆင့္ျဖစ္ေပၚ ျခင္းမ်ားအျဖစ္ ႐ွဳ႕ျမင္သံုးသပ္ထားသည္။

ထိုျပင္လည္း ႐ုပ္-နာမ္ႏွစ္ပါးကို လူအျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး ၄င္း၏စိတ္ကို မေျပာင္းလဲေသာ ၀ိညာဥ္ ေကာင္အျဖစ္မဟုတ္ပဲ၊ ကေလးဘ၀ႏွင့္ အတိတ္ဘ၀မ်ားကို ျပန္လည္ေအာက္ေမ့တတ္ေသာ မွတ္ဥာဏ္ ေဟာင္းမ်ားကို သိုမွီးသိမ္းဆည္းထားၿပီး စြမ္းအားႀကီးသည့္ အဆက္မျပတ္ျဖစ္စဥ္ကို ဖဲြ႕စည္းထားေသာ သိစိတ္ႏွင့္ မသိစိတ္မ်ားအျဖစ္ အေစာပိုင္းဗုဒၶဘာသာသာဆိုင္ရာ စိတ္ပညာတြင္ ေတြ႕ရသည္။ ထို ကဲ့သို႔ေသာစိတ္ကို အာ႐ံုတို႔၌တပ္မက္မႈ (ကာမတဏွာ)၊ ဘ၀တည္ၿမဲျခင္းကိုတပ္မက္မႈ (ဘ၀တဏွာ)ႏွင့္ ဘ၀ျပတ္ျခင္းကိုတပ္မက္မႈ (၀ိဘ၀တဏွာ)-ဟူေသာ တဏွာသံုးမ်ိဳး၏ လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္မွဳ႕ေအာက္တြင္ ျပဳမူ လုပ္ေဆာင္ရန္ ေစ့ေဆာ္ေပးေသာစိတ္ဟု ဆိုၾကသည္။ ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္းကို ယံုၾကည္ရန္မွတပါး စိတ္ႏွင့္ ဆိုင္ေသာ သေဘာထားသည္ အေတာ္ကိုေခတ္မွီသည္ဟု ထင္ရသည္။ ဗုဒၶဘာသာတြင္ေတြ႕ရေသာ တဏွာသံုးမ်ိဳးႏွင့္ စိပညာ႐ွင္ဖ႐ြိဳက္ ထုတ္ေဖာ္ခဲ့သည့္ ဂရိဒ႑ာရီလာ နတ္ဘုရားအယ္႐ို႕စ္၊ လီဘီဒိုႏွင့္ သနတိုစ္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သီအိုရီမ်ားၾကားတြင္ မ်ဥ္းၿပိဳင္ျဖစ္ေနမႈကုိ အားလံုးသတိျပဳမိၾကသည္။[1]”

ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ဘ၀ေနနည္း၊ အျမင့္ျမတ္ဆံုး သစၥာတရားကို မိမိရရဆဲြကိုင္နည္း၊ မသိမႈအ၀ိဇၨာမွ အျပည့္အ၀သိျခင္း၀ိဇၨာကို ျဖစ္ေစျခင္းသည္ သေဘာတရား အသိဥာဏ္သက္သက္ျဖင့္ သို႔တည္းမဟုတ္ သိပၸံပညာမွ်ျဖင့္ အမွီသဟဲျပဳထားျခင္းမဟုတ္ပဲ လိုက္နာက်င့္သံုးသူအား ဥာဏ္အလင္းႏွင့္ အႏၱိမလြတ္ေျမာက္မွဳ႕ကို ဦးတည္ေစသည့္ လက္ေတြ႔က်ေသာ တရားေတာ္ကို လက္ခံက်င့္သံုးမႈ အေပၚတြင္သာ မူတည္ေၾကာင္း ေျပာဆိုထားသည္။ ဗုဒၶသည္ သက္႐ွိသတၱ၀ါမ်ားကို သက္မဲ့အရာ ၀တၳဳမ်ားထက္ ပို၍အေလးထားေတာ္မူသည္။ ဗုဒၶ၏ တစ္ခုတည္းေသာ ရည္မွန္းခ်က္သည္ သတၱ၀ါတို႔၏ ဘ၀ျဖစ္တည္မႈႏွင့္သက္ဆိုင္သည္ အသိခက္မွဳ႕ကို ေျဖ႐ွင္းဖို႔ရန္ျဖစ္ၿပီး၊ ဤနည္းျဖင့္ ဘ၀ျဖစ္ေပၚမွဳ႕ကို ေျဖ႐ွင္းရန္ျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္ကို ျမတ္ဗုဒၶသည္ အေျခခံလူက်င့္၀တ္တရား ဘ၀အမွန္တရားမ်ားျဖစ္ေသာ သစၥာေလးပါးတို႔အား အျပည့္အ၀ နားလည္သေဘာေပါက္ေစျခင္းျဖင့္ ေဆာင္႐ြက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဗုဒၶသည္ ဤသစၥာတရားမ်ားကို နားလည္သိျမင္ျခင္းအား အမွန္တရားကို ႐ွာေဖြေနသူမ်ားအတြက္ လမ္းေၾကာင္းသာ ခင္းေပးခဲ့ၿပီး၊ မည္သည့္အခါမွ် အတင္းအဓမၼ ေစခိုင္းျခင္း မ႐ွိခဲ့ေပ။ ဗုဒၶသည္ လူတို႔အား သူ႔လမ္းေၾကာင္းကို လိုက္ရန္ မည့္သည့္အခါမွ် အတင္းအက်ပ္မေစခိုင္းခဲ့။ အေၾကာင္းမွာ မျဖစ္မေနလုပ္ရျခင္း၊ အတင္းအၾကပ္ ႏိုင္ထက္စီးနင္းျပဳျခင္းသည္ ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္ကို ညႊန္ၾကားျပသည့္နည္းလမ္းႏွင့္ တစ္သီးတစ္ျခား တစ္ပါးစီ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ပင္။ ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် စစ္ေဆးဆံုးျဖတ္ရန္ ဖိတ္ေခၚသံကိုၾကားျခင္းျဖင့္ အစက တည္းက ဘာသာတရားအေပၚ ယံုၾကည္မွဳ႕ကင္းမဲ့သူမ်ားကို ေက်နပ္ႏွစ္သက္ေစပါလိမ့္မည္။ အစကေန အဆံုးတိုင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ ၾကည့္႐ွဳ႕ရန္မ်က္လံုးပါသူအားလံုးႏွင့္ သေဘာေပါက္ရန္ ဥာဏ္႐ွိသူအားလံုးကို ဟင္းလင္းဖြင့္ထားသည္။ ဗုဒၶသည္ တပည့္သာ၀ကတို႔အား သူ႔အေပၚတြင္ မ်က္ကန္းယုံၾကည္မွဳ႕ကို တြန္းအား မေပးပဲ သစၥာတရားကို ႐ွာေဖြေနသူမ်ားကို လာပါၾကည့္ပါ (ဧဟိပႆိက)ဟု ဖိတ္မႏၱကျပဳထားၿပီး၊ သူ၏ တရားေတာ္မ်ားကိုသာ စူးစမ္းေလ့လာေစလိုေသာ ဆႏၵ႐ွိေတာ္မူခဲ့သည္။ ယင္းအခ်က္သည္ ဗုဒၶ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေထာက္ခံထားေသာ သိျမင္-နားလည္ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး၊ မ်က္စိမွိတ္ယံုၾကည္ျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ပါ။

မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ ကမၻာႀကီးတိုးတက္စည္ပင္ဖို႔ ကမၻာႏွင့္အ၀ွန္း မေနမနား အလုပ္ေတြ လုပ္ေနၾကသည္။ သိပၸံပညာ႐ွင္မ်ားက နည္းလမ္းအဖံုဖံုေနာက္ တေကာက္ေကာက္လိုက္ရင္း မေလွ်ာ့ေသာ ဇဲြ၊ ႀကံ့ခိုင္ေသာ စိတ္ဓာတ္တိုျဖင့္ စမ္းသပ္ေလ့လာေနၾကသည္။ ထိေတြ႕ဆက္ဆံျခင္းႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး နည္းစနစ္တို႔၏ ေခတ္မွီ႐ွာေဖြေတြ႕႐ွိခ်က္မ်ား၊ နည္းလမ္းမ်ားသည္ ေခ်ာက္ခ်ားစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳ႕ေတြကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ ဤတိုးတက္မွဳ႕မ်ား အားလံုးသည္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳ႕ ႏွင့္ ေကာင္းက်ိဳးတရားမ်ား ႐ွိေစကာမူ သဘာ၀တရားတြင္႐ွိေသာ ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာႏွင့္ အေပၚယံ သက္သက္ မွ်သာ ျဖစ္သည္။ သိပၸံပညာ႐ွင္သည္ ျပင္ပကမၻာႀကီးကို သူ၏ခ်ယ္လွယ္မွဳ႕ေအာက္သို႔ သယ္ေဆာင္လာ ခဲ့သည္။ ကမၻာေလာကႀကီးကို ေကာင္းကင္ဘုံတစ္မွ် ျဖစ္ေအာင္ ဖန္ဆင္းေပးမည္ဟု ကတိျပဳေနသေယာင္ ထင္ရသည္။ သို႔တေစ လူသားတို႔သည္ သိပၸံ၏ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳ႕အားလံုးကို ရ႐ွိေနေသာ္ျငားလည္း မိမိစိတ္ကိုမူ မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေသး။ လူ၏ စိတ္ႏွင့္႐ုပ္တရားမ်ား ေပါင္းဆည္းမွဳ႕အတြင္း ေျမာက္မ်ားလွစြာ ေသာ အံ့ဖြယ္မ်ားမွာ သိပၸံပညာ႐ွင္တို႔အတြက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ ႐ွာေဖြမေတြ႕ႏိုင္ပဲ အလုပ္မ်ား ေနလ်က္ပင္ ႐ွိေနေသးသည္။

သိပၸံပညာ႐ွင္တစ္ေယာက္အဖုိ႔ အသိပညာသည္ သူ႔အား သက္႐ွိကမၻာႀကီးႏွင့္ တစ္စတစ္စ ခ်ည္ေႏွာင္ထားသည့္ အရာျဖစ္သည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အသိပညာမ်ိဳးသည္ အဖတ္ဆယ္ လို႔ရသည့္ အသိပညာမ်ိဳးမဟုတ္ေပ။ ကမၻာေလာကဓာတ္ႀကီးႏွင့္ အရာအားလံုးအေပၚတြင္ သင့္ေတာ္ေသာ အျမင္ျဖင့္႐ွဳ႕ေထာင့္ကေန ျမင္တတ္သူအတြက္ ဘ၀၏ အဓိကအေၾကာင္းျခင္းရာသည္ ထင္ျမင္ခ်က္ သက္သက္မွ်မဟုတ္၊ စိတ္ကူယဥ္နယ္ပယ္အတြင္းသို႔ အခ်ည္းအႏွီး စီဆင္းျခင္းမွ် မဟုတ္၊ ဒုကၡအားလံုးမွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး ခ်မ္းသာစစ္ ခ်မ္းသာမွန္ကို ရ႐ွိေရးသာျဖစ္သည္။ ထိုသူ႔အတြက္ စစ္မွန္ေသာ အသိ ပညာသည္ ပရမတၳတရားႏွင့္ ညီညြတ္သလား?၊ ၄င္းအသိပညာသည္ လူသားေတြအား စိတ္ၿငိမ္းေအး တည္ၿငိမ္မွဳ႕ႏွင့္ စစ္မွန္ေသာ ခ်မ္းသာကို ရ႐ွိေစရာတြင္ အသံုး၀င္သလား?ဆိုသည့္ ပဓာနက်ေသာ ေမးခြန္း ေပၚတြင္ မူတည္ေနေပသည္။

မည္သို႔ဆိုေစ သိပၸံပညာ႐ွင္တစ္ေယာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ သို႔တည္းမဟုတ္ သာမန္လူပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္က်င့္ တရား၏ အေရးပါမွဳ႕ကို နားမလည္ပါလွ်င္၊ ကိုယ္က်င့္သိကၡာပါ႐ွိေသာ က်ိဳးစားအာထုတ္မွဳ႕၏ အေရးပါမွဳ႕ကို နားမလည္ပါလွ်င္၊ ဘ၀အသိပညာကို အသံုးခ်ဖို႔ လိုအပ္ျခင္းအား နားမလည္ေသးပါလွ်င္ ဗုဒၶတရားေတာ္ အလိုအရ မရင့္က်က္ေသးသူသာျဖစ္သည္။ ဘ၀တိုက္ပဲြကို မေအာင္ျမင္ခင္ ေျမာက္မ်ားလွစြာေသာ အခက္ခဲအဟန္႔တားတို႔ကို ေက်ာ္လႊားေနရဆဲသူသာျဖစ္ၿပီး၊ အေႏွာင္ဖဲြ႕အားလံုးမွ လြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ ဟူေသာ အမတဆုအတြက္ ႐ုန္းကန္ေနရဆဲသူသာျဖစ္သည္။

ဗုဒၶႏွင့္ ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္မ်ား အေၾကာင္းကို စာအုပ္ထူႀကီးမ်ားတြင္ ဖတ္႐ွဳ႕ရန္ ၿငီးေငြ႕ေသာ  ဗုဒၶဘာသာကို ေလ့လာလိုက္စားေနသူမ်ား အေနျဖင့္ ဤစာအုပ္ငယ္ေလးသည္ ႏွစ္ၿခိဳက္ဖြယ္ အသံုး၀င္ဖြယ္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ သို႔ရာတြင္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေသးစိပ္ ေလ့လာလိုသူမ်ားႏွင့္ ျပည့္ျပည့္စံုစံု သိ႐ွိလိုသူမ်ားအတြက္ ယခုစာေရးဆရာကိုယ္တိုင္ ေရးသားထားေသာ “ဗုဒၶ၏ ေ႐ွးေဟာင္း လမ္းစဥ္ {The Buddha’s Ancient Path}”[2] စာအုပ္တြင္ ဖတ္႐ွဳ႕ႏိုင္ပါသည္။

ေမတၱာျဖင့္-

              အ႐ွင္ဥတၱမာနႏၵ (ေပရာေဒနိယတကၠသိုလ္)

  Saturday, August 06, 2011

မွတ္ခ်က္။     ။ ဆရာေတာ္ Thera Piyadassi-၏ “Buddhism A Living Message”စာအုပ္ပါ “A Word To the Reader”ကို ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။ (ဆီေလ်ာ္မွဳ႕မ႐ွိပါလွ်င္ ဘာသာျပန္သူ၏ အားနည္းခ်က္သာ ျဖစ္ပါသည္။)

---

[1] ေဒါက္တာ ေက၊အန္၊ ဇယတိလေက၏ “ဘာသာတရားႏွင့္သိပၸံပညာ {Religion and Science}”၊ ၀ွီးစာစဥ္-၃၊ ဗုဒၶဘာသာ ဆိုင္ရာ စာေပထုတ္ေ၀ေရး အသင္း၊ ကႏၵီ။

[2] ဗုဒၶဘာသာဆိုင္ရာ စာေပထုတ္ေ၀ေရး အသင္း၊ ကႏၵီ၊ ၁၉၈၇။